UNDP: Quản lý và bảo tồn hiệu quả các khu dự trữ đa dạng sinh học vì cộng đồng và môi trường

Ngày 3 tháng 11 năm 2022, đánh dấu lần đầu tiên kỷ niệm Ngày Quốc tế về các Khu Dự trữ Sinh quyển. Việt Nam, quốc gia có số lượng Khu dự trữ sinh quyển (BR) cao thứ hai ở Đông Nam Á, đang nỗ lực thúc đẩy mối quan hệ cân bằng giữa con người và thiên nhiên.

Trong những thập kỷ qua, các Khu dự trữ sinh quyển đã mang đến những cơ hội phục hồi và lấy cộng đồng làm trung tâm để bảo tồn hệ sinh thái và phát triển kinh tế bền vững. Kỷ niệm Ngày Quốc tế đầu tiên về các Khu dự trữ sinh quyển, UNDP tự hào nêu bật công việc của mình về quản lý các Khu dự trữ sinh quyển nhằm củng cố cam kết của chúng ta về khả năng phục hồi môi trường trước các mối đe dọa ngày càng tăng do khí hậu và thúc đẩy sinh kế bản địa và địa phương.

Việc thiết kế một hệ thống quản lý tích hợp các Khu Dự trữ Sinh quyển là tối quan trọng để giải quyết các thách thức hiện hữu và để đảm bảo tuổi thọ của sự tồn tại chung của chúng ta với môi trường.

Cam kết của UNDP trong việc thúc đẩy mối quan hệ bền vững giữa con người và thiên nhiên được phản ánh trong 44 năm hoạt động tại Việt Nam, ủy thác các can thiệp về đa dạng sinh học và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên đi đôi với phát triển sinh kế cho cộng đồng địa phương.

Ảnh: UNDP

Từ việc thiết lập các khu bảo tồn đất ngập nước ở Thái Bình và Thừa Thiên Huế, bảo tồn đa dạng sinh học rừng và cải thiện dòng dịch vụ hệ sinh thái thông qua quản lý rừng bền vững theo cách tiếp cận phối hợp ở cấp độ cảnh quan và tăng cường khả năng phục hồi cho các mô hình sản xuất lương thực và chuỗi cung ứng ở Tây Nguyên, đến thúc đẩy chia sẻ lợi ích từ việc sử dụng kiến ​​thức truyền thống về nguồn gen cho các cộng đồng bản địa ở miền núi phía Bắc, UNDP tuân thủ các trụ cột quan trọng thúc đẩy sự dung hòa giữa phát triển và bảo tồn gây hại, bao gồm thúc đẩy cơ cấu kinh tế xã hội của khu vực nông thôn và việc bảo vệ môi trường tiếp viên của họ.

Đồng thời, lồng ghép giới và hòa nhập xã hội được lồng ghép trong các thiết kế dự án nhằm tối đa hóa mức độ đại diện và sự tham gia trong các quy trình dẫn đến cải thiện khung pháp lý, hành động liên ngành hiệu quả, cũng như nâng cao năng lực và nhận thức, từ việc khuyến khích tăng cường các nhóm dân tộc và sự tham gia của phụ nữ trong chuỗi giá trị nông nghiệp, lâm nghiệp và du lịch sinh thái để hỗ trợ sinh kế rừng cho các cộng đồng bản địa.

 “Vai trò trung tâm của các nhà lãnh đạo cấp quốc gia và cấp tỉnh là chìa khóa cho tương lai của các khu dự trữ sinh quyển. Nhân dịp Ngày Quốc tế đầu tiên của các Khu Dự trữ Sinh quyển, chúng tôi kêu gọi các hành động phối hợp và tập thể để bảo vệ thiên nhiên và môi trường, đồng thời ưu tiên các nhu cầu của cộng đồng địa phương trong việc bảo tồn tài nguyên thiên nhiên, duy trì cảnh quan và tăng cường hấp thụ khí CO2 để đạt được mục tiêu Mục tiêu trung lập về khí hậu đến năm 2050 do cộng đồng quốc tế đặt ra,” bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam chia sẻ. Kể từ năm 2015, UNDP đã tiếp nối vô số nỗ lực và thành công của mình liên quan đến các hoạt động bảo tồn trong các cuộc đối thoại với Bộ Tài nguyên và Môi trường (MONRE) và các cơ quan liên quan, cuối cùng là việc thực hiện Dự án Dự trữ Sinh quyển (viết tắt của “Mainstreaming quản lý tài nguyên thiên nhiên và các mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học trong Quy hoạch phát triển kinh tế xã hội và quản lý các khu dự trữ sinh quyển ở Việt Nam") được tài trợ bởi Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF), do MONRE và UNDP thực hiện, trong giai đoạn 2020-2024.

Dự án Khu dự trữ sinh quyển được đặt ra nhằm thúc đẩy quản lý liên ngành các BR, tạo điều kiện thuận lợi cho việc bảo tồn các hệ sinh thái ở Cù Lao Chàm-Hội An, Đồng Nai, các BR phía Tây Nghệ An và thúc đẩy sinh kế địa phương. Việc quản lý tốt hơn các BR sẽ được hỗ trợ bằng cơ sở hạ tầng thể chế và pháp lý được cải thiện, với các hành động liên ngành trên cơ sở mang lại sự phục hồi và quản lý tốt hơn 4.000 ha đất rừng bị suy thoái, quản lý bền vững 60.000 ha diện tích dành cho (không gian ngoài các Khu bảo tồn có giá trị bảo tồn cao) và cải thiện sinh kế kinh tế cho 2.500 hộ gia đình với thu nhập bình quân tăng ít nhất 20%, trong đó 9.350 người sẽ được hưởng lợi trực tiếp với 40% là phụ nữ.